[ << Algemene muzieknotatie ]	[Top][Contents][Index]	[ Fundamentele concepten >> ]
[ < Het zetten van eenvoudige liedjes ]	[ Up : Vocale muziek ]	[ Liedteksten bij meerdere notenbalken > ]

3.3.2 Liedteksten uitrichten op een melodie

Terminologie: melisma, extender line.

De volgende regel van het slaapliedje is The moon doth shine as bright as day. Laten we die ook invoeren:

<<
  \relative {
    \key g \major
    \time 6/8
    d''4 b8 c4 a8 | d4 b8 g4 g8 |
    a4 b8 c b a | d4 b8 g4. |
  }
  \addlyrics {
    Girls and boys come | out to play,
    The | moon doth shine as | bright as day; |
  }
>>

Als je de code van het bovenstaand voorbeeld compileert, zul je waarschuwingen op het scherm zien:

song.ly:12:29: waarschuwing: maat-controle gefaald op: 5/8
    The | moon doth shine as
                             | bright as day; |
song.ly:12:46: waarschuwing: maat-controle gefaald op: 3/8
    The | moon doth shine as | bright as day;
                                              |

Dit is een goed voorbeeld van de waarde van maat-controles. Als we naar de muziek kijken, dan zien we dat de extra liedteksten niet helemaal goed uitgericht zijn met de noten. Het woord shine moet op twee noten gezongen worden, niet op één. Dit wordt een melisma genoemd, een enkele lettergreep gezongen op meer dan een noot. Er zijn verschillende manieren om een lettergreep over meerdere noten uit te verdelen, het eenvoudigst is een legatoboog over de noten te zetten, voor details, zie Overbindingen en legatobogen:

<<
  \relative {
    \key g \major
    \time 6/8
    d''4 b8 c4 a8 | d4 b8 g4 g8 |
    a4 b8 c( b) a | d4 b8 g4. |
  }
  \addlyrics {
    Girls and boys come | out to play,
    The | moon doth shine as | bright as day; |
  }
>>

De woorden zijn nu goed uitgericht met de noten, maar de automatische waardestrepen voor de noten boven shine as zien er niet helemaal goed uit. We kunnen dit verbeteren door handmatige waardestreep-aanduidingen in te voegen om de automatische waardestrepen te overschrijven, voor details, see Automatische en handmatige waardestrepen.

<<
  \relative {
    \key g \major
    \time 6/8
    d''4 b8 c4 a8 | d4 b8 g4 g8 |
    a4 b8 c([ b]) a | d4 b8 g4. |
  }
  \addlyrics {
    Girls and boys come | out to play,
    The | moon doth shine as | bright as day; |
  }
>>

Als alternatief voor het gebruik van legatobogen, kunnen melismata worden aangegeven door in de liedtekst een underscore _ toe te voegen voor elke noot die moet worden opgenomen in de melisma:

<<
  \relative {
    \key g \major
    \time 6/8
    d''4 b8 c4 a8 | d4 b8 g4 g8 |
    a4 b8 c[ b] a | d4 b8 g4. |
  }
  \addlyrics {
    Girls and boys come | out to play,
    The | moon doth shine _ as | bright as day; |
  }
>>

Als een lettergreep zich uitstrekt over een aantal noten of over een noot die heel lang duurt, wordt gewoonlijk een legatolijn getrokken vanaf de lettergreep die zich uitstrekt onder alle noten van die lettergreep. Die wordt ingevoerd als twee underscores __. Hier is een voorbeeld uit de eerste drie maten van Dido’s Lament, van Purcells Dido and Æneas:

<<
  \relative {
    \key g \minor
    \time 3/2
    g'2 a bes | bes2( a) b2 |
    c4.( bes8 a4. g8 fis4.) g8 | fis1
  }
  \addlyrics {
    When I am | laid,
    am | laid __ in | earth,
  }
>>

In geen van de voorbeelden tot nu toe zijn woorden met meer dan een lettergreep gebruikt. Zulke woorden worden gewoonlijk opgedeeld in een lettergreep per noot, met koppeltekens tussen de lettergrepen. Zo’n koppelteken worden ingevoerd als twee streepjes, wat een koppelteken midden tussen de twee lettergrepen oplevert. Hier is een voorbeeld dat dit laat zien en alles wat we tot nu toe hebben geleerd over het uitrichten van liedteksten naar noten. notes.

<<
  \relative {
    \key g \major
    \time 3/4
    \partial 4
    d'4 | g4 g a8( b) | g4 g b8( c) |
    d4 d e | c2
  }
  \addlyrics {
    A -- | way in a __ | man -- ger,
    no __ | crib for a | bed, __
  }
>>

Sommige liedteksten, vooral die in het Italiaans, hebben het omgekeerde nodig: het zetten van meer dan een lettergreep op een noot. Dit wordt bereikt door lettergreepen aan elkaar te koppelen met een enkele underscore _ (zonder spaties), of door ze tussen dubbele aanhalingtekens te zetten. Hier is een voorbeeld uit Rossini’s Figaro, waar al op dezelfde noot moet worden gezongen als go uit het Largo in Figaro’s aria Largo al factotum:

<<
  \relative {
    \clef "bass"
    \key c \major
    \time 6/8
    c'4.~ 8 d b | c8([ d]) b c d b | c8
  }
  \addlyrics {
    Lar -- go_al fac -- | to -- tum del -- la cit -- | tà
  }
>>

Zie ook

Notatiehandleiding: Vocal music.

---

[ << Algemene muzieknotatie ]	[Top][Contents][Index]	[ Fundamentele concepten >> ]
[ < Het zetten van eenvoudige liedjes ]	[ Up : Vocale muziek ]	[ Liedteksten bij meerdere notenbalken > ]

<< Terug naar de Documentatieindex

LilyPond – Beginnershandleiding v2.24.4 (stabiele tak).